DONDERDAG 27 DECEMBER 2007 HET LAATSTE NIEUWS pagina 9
‘SOCRATES-METHODE’ NEEMT SPANNINGEN WEG OP DE WERKVLOER
Bedrijven schakelen
nu ook filosoof in
BRUSSEL– Naast de al lang beschikbare bedrijfspsychologen en externe auditeurs kunnen bedrijven sinds kort een beroep doen op een wel zeer vreemde vogel: de bedrijfsfilosoof. Oud-marine-officier en licentiaat wijsbegeerte Hein Hoek (62) uit Overijse gebruikt Socrates om spanningen op werkvloeren te laten verdwijnen en bedrijven, scholen en organisaties beter te doen draaien. Het straffe is dat ikzelf geen enkel antwoord geef. Net zoals Socrates stel ik alleen maar vragen, aldus Hoek.
STEFAN VANDERSTRAETEN
EN ANNELIES BAETEN
Ze lijken uiterst onverzoenbaar: de bedrijven waar harde omzetcijfers alles zijn én de bijna onvatbare wereld van de filosofie. En toch kan filosofie bedrijven veel beter helpen dan directies vermoeden, zegt ‘bedrijfsfilosoof’ Hein Hoek. In het huidige bedrijfsleven is er veel te weinig plaats voor reflectie; voor het eventjes nadenken of men wel goed bezig is. Vergelijk het met iemand die hout zaagt en onverdroten blijft doorgaan, hoewel zijn zaag steeds botter wordt. Terwijl het veel beter zou zijn als hij even stopt om zijn zaag te slijpen. Wel: ook in bedrijven zou men geregeld zulke reflectiepauzes moeten inlassen om zich af te vragen waarom er bijvoorbeeld spanningen bestaan tussen de bedrijfstop en de werkvloer, of hoe een herstructurering het best kan plaatsvinden.
GEEN BETWETER
Zo’n zelfbevraging gebeurt altijd in aanwezigheid van bedrijfsfilosoof Hoek. Mijn instrument is de ‘socratische methode’. De Griekse filosoof Socrates was geen betweter die anderen vertelde wat ze moesten doen. Nee, hij stelde de anderen alleen maar vragen totdat de laatsten zelf die antwoorden vonden. Als ik in een bedrijf moet uitpluizen waarom de relatie tussen top en werkvloer gespannen is, stop ik tot tien betrokken mensen in dezelfde ruimte en stel ik alleen maar vragen. Vaak moeilijke en venijnige, desnoods urenlang, totdat iedereen in de kamer de oorzaken voor de slechte verhouding bedrijfstop-werkvloer in zichzelf voelt opborrelen. De oplossingen volgen dan bijna vanzelf.
LEGER
Om tot een goede socratische dialoog te komen, moet elke deelnemer volledig vrijuit kunnen spreken, ook als de baas erbij zit, en dat is in Vlaanderen nog altijd niet vanzelfsprekend. In Nederland gaat dat al iets makkelijker, maar het blijft een heikel punt. Het duurt altijd toch even voor het gesprek helemaal loskomt. Al een aanzienlijk aantal Nederlandse en Vlaamse bedrijven deed een beroep op filosoof Hoek. Voor het beste resultaat zijn er minstens twee volledige gespreksdagen (aan 750 euro per dag voor de gehele groep, red.) nodig. In Nederland ging ik met mijn socratische aanpak zelfs al bij de marine langs, hoewel het leger toch de organisatie bij uitstek lijkt waar geen enkele inspraak van ondergeschikten wordt geduld. Toch staat men daar open voor mijn aanpak. In België was ik bij flink wat onderwijsinstellingen en bedrijven als Europ-Assistance en Procter&Gamble. Bij die laatste was mijn opdracht een manager begeleiden die een enorme vakman was, maar een ramp in presentatie en communicatie. Hij kon zich niet op een vlotte manier in grote gezelschappen bewegen. Vooral omdat hij daar zelf geen zin in had. ‘De mensen moeten me maar nemen zoals ik ben’, zei hij. Niet dus. Na hem urenlang te hebben bevraagd, oordeelde hijzelf dat het verstandiger was om zich voortaan wat beter te beginnen kleden en zijn presentaties met wat meer enthousiasme te geven. Het voordeel: net omdat hij – weliswaar met mijn hulp zelf tot dat inzicht kwam, aanvaardt hij dit alles veel makkelijker dan wanneer een buitenstaander hem met een belerend vingertje de les zou komen spellen. (lacht) We luisteren nu eenmaal veel makkelijker naar onszelf.
Meer info op http://philocon.com